อาหารแม่หลังคลอดควรเน้น หรือ ควรเลี่ยง อะไรบ้าง หลังคลอดคุณแม่ต้องสูญเสียทั้งเลือด น้ำ พลังงานในการคลอด จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่คุณแม่ต้องกินอาหารที่ให้พลังงานและมีประโยชน์ต่อร่างกายเพื่อเป็นการฟื้นฟูสภาพร่างกาย และเตรียมความพร้อมสำหรับการเลี้ยงลูกน้อยด้วยการให้น้ำนม
อาหารแม่หลังคลอด นั่นก็ไม่ดี นี่ก็ทานไม่ได้ เป็นของแสลงแม่ลูกอ่อนจริงหรือ
อาหารคุณแม่หลังคลอด ไม่ได้แตกต่างจากอาหารที่คุณแม่รับประทานขณะตั้งครรภ์มากนัก ช่วงเวลาที่คุณแม่รับประทานอาหารขณะตั้งครรภ์ ก็จะคิดถึงลูกในท้องว่าควรจะได้รับสารอาหารที่เป็นประโยชน์ เมื่อลูกคลอดออกมาแล้วก็ยังคงเป็นเช่นนั้น สำหรับคุณแม่คลอดธรรมชาติในวันแรกๆผ่านพ้นไปร่างกายอ่อนเพลียมากจำเป็นต้องได้รับอาหารเพื่อเพิ่มพลังงานและเพื่อการสร้างและหลั่งน้ำนม แม่กินอะไรลูกดื่มนมแม่ย่อมได้รับเช่นนั้น หัวใจสำคัญของการเลือกทานอาหารของคุณแม่หลังคลอดควรเป็นดังนี้
1.รับประทานอาหารตามหลักโภชนาการครบทั้ง 5 หมู่
2.ใช้วัตถุดิบที่สด ผ่านกระบวนการการปรุงที่สะอาดและสุกทั่วถึง
3.รับประทานอาหารให้ครบ 3 มื้อ อาหารว่าง 1 มื้อก็ได้
4.เลี่ยงอาหารมันๆทอดๆ หรือการดื่มนมมากเกินไป เพราะอาจทำให้ท่อน้ำนมอุดตันได้ในกรณีแม่ให้นมบุตร
5.เพิ่มส่วนประกอบของหารให้มีเครื่องเทศ เช่น พริกไทย ขิง ที่ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ช่วยการย่อย
6.มื้อเช้าเป็นอาหารมื้อแรกของวัน ควรเริ่มต้นด้วยอาหารที่ย่อยง่าย รสอ่อนๆ มีส่วนผสมของน้ำค่อนข้างมาก ซึ่งช่วยให้ระบบการย่อยและดูดซึมทำงานได้ดี ลดอาการอึดอัดแน่นท้อง กระตุ้นให้ร่างกายพร้อมที่จะทำงาน หลีกเลี่ยงอาหารทอด
7.อย่ากังวลเรื่องน้ำหนักมากจนเกินไป เพราะคุณแม่ต้องใช้พลังงานมหาศาลในการเลี้ยงลูกเดี๋ยวจะเป็นลมได้
8.ไม่ควรอดอาหารในช่วงนี้ แต่ควรเพิ่มเมนูอาหารที่มีสรรพคุณเรียกน้ำนม เช่น แกงเลียง แกงหัวปลี น้ำขิงอุ่น ปลาผัดขึ้นฉ่าย ไก่ผัดขิง
9.ดื่มน้ำอุ่นมากๆ จะช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือดกระตุ้นการหลั่งน้ำนมได้มากขึ้น และขณะที่คุณแม่ให้นมร่างกายจะสูญเสียน้ำถึงวันละ 700 มิลลิกรัม จึงควรดื่มน้ำเข้าร่างกายเพื่อไปชดเชยให้เพียงพอ
ตัวอย่างเมนูอาหารแม่หลังคลอด
ปลานึ่งซีอิ๊วใส่ขิง
แกงหัวปลี
ข้าวต้มปลา
ไก่ผัดขิง หมูผัดขิง
ไก่ต้มน้ำปลา
แกงเลียง
ซุปไก่ตุ๋น
ผัดผักโขม
ผัดเห็ดรวม
แกงเห็ด
สลัดผัก ผลไม้
ปลาผัดพริกไทยดำ
ผัดถั่ว ลันเตาใส่กุ้ง
ข้าวต้ม ข้าวกล้องเนื้อปลา
แกงจืดเต้าหู้ขาวใส่สาหร่าย
กล้วยบวชชี มันต้ม น้ำขิง
ฟักทองต้มนึ่ง
ผลไม้สดต่างๆ ฯลฯ
อาหารแม่หลังคลอดควรหลีกเลี่ยง
1. อาหารที่มีรสจัดและกลิ่นฉุน เช่น ยำรสจัด หัวหอม เพราะอาจทำให้ลูกไม่สบายท้องได้ และแม่แสบกระเพาะอาหารได้ง่าย
2. อาหารหมักดอง กาแฟ ชา น้ำอัดลม แอลกอฮออล์(สามารถผ่านทางน้ำนมได้)
3. หากแม่ดื่ม เครื่องดื่มที่มีกาเฟอีน ควรเลี่ยงการให้นม/ปั๊มนม ในสองชั่วโมงหลังดื่ม เพราะลูกอาจได้รับกาเฟอีนจากการดื่มน้ำนมแม่ คาเฟอีนมีมากในกาแฟ
4. อาหารที่ผ่านการปรุงด้วยผงชูรส ซุปก้อน ผงปรุงรส สี และสารปรุงแต่งต่างๆ เช่น กุนเชียง ลูกชิ้น ไส้กรอก (ถ้าผลิตภัณฑ์นั้นไม่มีแหล่งผลิตที่ชัดเจน ไม่ควรรับประทานเลย)
5. ถ้าจะรับประทานยาควรปรึกษาแพทย์ก่อน เพราะยาบางอย่างอาจจะส่งผ่านไปทางน้ำนมแม่ได้ ยาที่สารมารถรับประทานได้ความปลอดภัยสูงไม่ผ่านทางน้ำนม เช่น ลดไข้บรรเทาปวดพาราเซตามอล และยาสามัญประจำบ้าน
แม่หลังคลอดควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด ให้ความสำคัญกับอาหารทุกมื้อและทานอาหารครบ 5 หมู่เพื่อเพิ่มพลังในการเลี้ยงลูก แค่นี้คุณแม่หลัง คลอดก็ฟื้นตัวเร็วไม่หงุดหงิด มีความสุขในการเลี้ยงลูกและ มีน้ำนมเพียงพอให้ลูกกิน อย่าอดอาหารเพียงเพราะกลัวอ้วนนะคะ เดี๋ยวไม่มีน้ำนมให้ลูกกินค่ะ